Ozdabianie i dekorowanie potraw
Przeniesione ze słownictwa specjalistycznego do potocznego języka wyrażenie carving związane jest etymologicznie z mową angielską. Stosowane jest jako określenie cięcia, rzeźbienia, wycinania. Sama natomiast technika ozdabiania potraw, w szczególności owoców, przywędrowała do Europy z Dalekiego Wschodu. W Tajlandii, Chinach, Japonii miało to ogromne znaczenie, gdyż sztuka prezentacji i serwowania dań ma tam długoletnią tradycję.
Za ojczyznę carvingu uchodzi Tajlandia, gdzie tworzenie kunsztownych form ze składników spożywczych uznane zostało za dziedzictwo narodowe i kultywowane w sposób masowy, aczkolwiek pierwocin zabawy z formą dania i sposobem podania można się doszukiwać już w starożytnej kuchni rzymskiej.
Dekorowanie dań rzeźbionymi owocami i warzywami pierwotnie miało bardzo ekskluzywny charakter. Było elitarną rozrywką dla biesiadników. Kameralny charakter utraciło około X stulecia, gdy na stołach klasy średniej zaczęto również serować efektownie prezentujące się talerze.
Carving w najprostszym ujęciu można przedstawić jako tworzenie warstw poprzez powtarzanie tych samych czynności. Jeśli są Państwo zainteresowani rezultatami, jakie można osiągnąć w tej sztuce, to zachęcamy do zapoznania się z naszą galerią.
…to doskonały sposób na:
W innym świetle
Historia tworzenia unikalnych dekoracji z warzyw i owoców sięga odległych czasów, gdy na terenach Chin panowała Dynastia Tang (618-906 r.). Wówczas rzemiosło rzeźbienia owoców i warzyw znajdowało się w powijakach i rozwijało niezwykle mozolnie. Z czasem ta niezwykła sztuka rozlała się na okoliczne tereny wraz ze wzrostem dobrobytu ludności Państwa Środka, zaś w czasach panowania Dynastii Sung, w latach 960-1279, rozpowszechniła się na większą skalę. W Tajlandii carving pojawił się dzięki przenikaniu wzorców kulturowych z Chin.
W 1364 roku, w procesie przygotowania do świąt Loi Kratong – jednej z najważniejszych ówczesnych uroczystości, służebnica Nang Noppamart, pragnąc wzbogacić wizualny wystrój pałacu oraz cesarskiego stołu, wykonała rzeźby z owoców na wzór pięknego kwiatu. Następnie wykonała figurę ptaka i stworzyła ze wszystkich elementów zapierającą dech w piersiach kompozycję.
Cesarz po obejrzeniu jej dokonań, stwierdził iż umiejętności te należy przekazać innym i rozpropagować tak unikatową sztukę (szczególnie na Dworze Królewskim).
W trakcie obchodów świąt Loi Kratong aż po dziś dzień dekorowanie potraw jest tradycją chętnie kultywowaną. Aby obejrzeć niezwykłe rzeźby z owoców do dawnej stolicy Tajlandii – Sukothai, gdzie Nang wykonywała swoje pierwsze dekoracje – ściągają co roku rzesze turystów. Niezwykłą sztukę ozdabiania dań opisywał Cesarz Rama II (latach 1808-1824), zachwycają się wyjątkowymi deserami i unikalnymi rzeźbami Tajów.
W czasach porewolucyjnych (po 1932 roku) carving zaczął powoli tracić na znaczeniu we własnej ojczyźnie i Tajowie zaczęli zdradzać tajniki tej sztuki, zakładając specjalne szkoły carvingu. Obecnie naukę mogą pobierać dzieci już od 11 roku życia, poprzez gimnazjum i fakultatywnie na uniwersytetach.
Obecnie carving stał się niezwykle popularny i jego spektakularne rezultaty można podziwiać w hotelach, na statkach, w restauracjach. Każdego dnia ogromna liczba osób może odkrywać piękno „Kae – Sa – Luk” bo takimi słowy Tajowie określają carving.
W Polsce
Zgodnie z wiedzą specjalistów przyjmuje się, że w naszym kraju carving zaczął się kształtować od 2004 roku. Od tej chwili można obserwować bardzo dynamiczny rozwój tej sztuki kulinarnej oraz wyjątkowy wzrost poziomu kompetencji osób zajmujących się dekorowaniem potraw poprzez rzeźbienie w owocach.
Polska szkoła carvingu została szybko dostrzeżona na arenie międzynarodowej, podczas licznych wystaw światowych. Rodzimi reprezentanci szybko zdobyli uznanie w środowisku światowym i zaczęli zbierać laury na konkursach zagranicznych.
W zakresie publikacji pojawiły się jakiś czas temu dwie książki czeskiego autora, przełożone na język polski oraz trzy rodzime tytuły. W prasie notki informacyjne dotyczące carvingu bywają dość częstym zjawiskiem, co zawdzięczamy atrakcyjności naszego rzemiosła i swoistej egzotyce zagadnienia.
Specjaliści donoszą, iż w Polsce sztuka ozdabiania dań powoli zaczyna przekształcać się w profesję. W tej chwili formuje się „czołówka”, którą tworzą doświadczeni specjaliści oraz młode talenty, zaskakujące nas niejednokrotnie szybkimi postępami technicznymi i pomysłami. Według prognoz jest to technika zyskująca na popularności. W branży gastronomicznej dostrzega się możliwość, iż stanie się stałym komponentem naszej kultury. Wskazuje na to fakt, iż coraz częściej stanowi formę ozdoby równorzędną z dekoracjami balonowymi bądź kwiatowymi.
Idealnym materiałem do tworzenia finezyjnych i skomplikowanych rzeźb są melony i papaja z uwagi na charakterystyczny miąższ. Ogromne atuty estetyczne posiadają natomiast rzeźby z arbuza.
Wśród rodzajów carvingu wyróżniamy:
- Europejski
wymaga dużych umiejętności, gdyż owoce zazwyczaj są rzeźbione ze skórką. Konstrukcje powstałe przy tej technice odznaczają się dużym zróżnicowaniem wzorów, a także wysoką precyzją, niemalże projektowaniem przez rzeźbiarzy;
- Tajski
tradycyjny rodzaj rzeźbienia w owocach i warzywach, niezwykle skomplikowany, bazujący na dużej ilości drobnych elementów, ząbków, nacięć, które jednak są mało zróżnicowane. Dzieła powstałe przy wykorzystaniu tego stylu są zazwyczaj cięte bez skórki, mniej precyzyjne niż europejskie;
- Chiński
Tradycyjny sposób ozdabiania dań rzeźbami z warzyw i owoców, który polega na nacięciu skórki tak, aby pozostając monolitem cała powierzchnia dała rozciągnąć się w formę swoistej wycinanki;
- Rzeźba przestrzenna z owoców i warzyw – sensu stricto.
Szkolenia z carvingu
Nasza Pracownia Sztuki Kulinarnej umożliwia zorganizowanie szkoleń, które są podzielone na trzy stopnie wtajemniczenia!
W naszym przeświadczeniu współczesny carving nabiera cech wybitnie architektonicznych, gdyż najpopularniejsze są obecnie rzeźby przestrzenne z elementami tajskimi. O zmianach świadczą także coraz częściej pojawiające się całe kompozycje przestrzenne, które tworzą harmonię z innymi elementami.
Zauważyliśmy również, że najchętniej zamawiane są rzeźby z arbuza. Owoc nadaje się idealnie do tworzenia efektownych dekoracji i kompozycji. Najczęściej rzeźby takie pojawiają się na weselach i ekskluzywnych imprezach. Cena tego rodzaju dekoracji to wydatek rzędu od 100 do 350 zł, co uzależnione jest głównie od wielkości kompozycji.
Jeśli zainteresowaliśmy Państwa naszą pasją i również pragniecie tworzyć wyjątkowe ozdoby z owoców i warzyw – zapraszamy na nasze szkolenia oraz skłaniamy do zakupu dobrej książki i odpowiedniego sprzętu. W takiej sytuacji przydatny okaże się dobry zestaw noży. Należy pamiętać, że za jakość trzeba zapłacić i niech opakowanie nie będzie argumentem decydującym o zakupie. Dobre noże posłużą Wam długie lata!